چرا مژه ها مي ريزند؟
بسياري از خانم‌ها هنگام مراجعه به مطب‌هاي پوست و مو از ريزش مژه‌ها و کم پشت شدن آنها شاکي هستند. فرم مژه‌ها و ميزان پرپشتي و طول آنها موضوعي است که به‌طور ژنتيکي تعيين مي‌شود، ولي اگر شما قبلا مژه‌اي پرپشت يا بلند داشته ايد و حالا دچار ريزش مژه شده ايد، در اين صورت علل متعددي مي‌تواند عامل اين موضوع باشد که به ترتيب اهميت، توسط متخصص پوست بايد بررسي و درمان شود.
ريزش موهاي مژه مي‌تواند ناشي از انواع التهاب موضعي و عفونت‌ها، بيماري‌هاي خودايمني، بعضي از تومورهاي لبه پلک، بيماري‌هاي داخلي و غدد، وضعيت روحي و رواني و ميزان استرس‌هاي وارده به فرد و نيز عوارض مصرف برخي از داروها باشد.
با توجه به پريود زماني و شکل باليني ريزش مژه‌ها و نيز شدت ريزش و وضعيت سلامت هر فرد، ممکن است يکي از عوامل فوق عامل ريزش باشند.
التهاب لبه پلک ها
در التهاب‌هاي لبه پلک‌ها که بلفاريت ناميده مي‌شود، به دليل تورم و ادم حاصله از اين حالت، مژه‌ها راحت‌تر از معمول کنده شده و ريزش آنها تسريع مي‌گردد. ولي بايد توجه کنيد که در اين حالت ريزش کامل يک يا چند قسمت از مژه‌ها ناشايع است و فقط به هنگام شستشو و يا مالش پلک‌ها ممکن است تعدادي از مژه‌ها به دست بيمار بيايند.
التهاب لبه پلک‌ها مي‌تواند ناشي از عفونت، درماتيت سبوره، آلرژي و يا ضربه و دستکاري محل باشد. عفونت‌هاي ناشي از استافيلوکوک در لبه پلک لازم است سريعا کنترل و درمان شود، در غير اين صورت اگر التهاب طولاني شود و يا تکرار گردد، احتمال ريزش مژه‌ها به دليل ادم حاصله وجود دارد.
در درماتيت سبوره نيز در واقع يک نوع عفونت انگلي در لبه پلک‌ها حادث مي‌گردد و التهاب مشابهي را به صورت تورم و پوسته‌ريزي ايجاد مي‌کند. اين حالت نيز اگر شديد باشد و کنترل نشود، احتمال ريزش مژه وجود خواهد داشت.
بعضي اوقات در حالت‌هاي عفونت شديد باکتريايي (مانند تب مخملک) نيز ريزش و کم پشتي مژه‌ها قابل مشاهده است که البته بعد از رفع بيماري، قابل برگشت است. البته عفونت‌هاي ناشايع‌تري از قبيل سل پوستي يا جذام نيز باعث ريزش‌هاي خاصي در ابرو و مژه‌ها مي‌شوند که در بيماران معدودي قابل بررسي است و جزو علل شايع بيماري محسوب نمي‌شوند.
عفونت‌هاي ويروسي شديد که باعث تب و ضعف عمومي مي‌شوند، مي‌توانند با ريزش موقت موها از جمله مژه‌ها همراه شوند که اين حالت نيز بعدا قابل برگشت است.
بعضي اوقات التهابات لبه پلک‌ها ناشي از بيماري موضعي يا داخلي نيست و صرفا به علت ضربه و آسيب از جمله مالش شديد پلک‌ها (در نتيجه خارش مزمن ناحيه) و نيز حساسيت به وسايل آرايشي مختلف از جمله سايه چشم، خط چشم و به ويژه ريمل مي‌باشد. ريمل و خط چشم‌هايي که ضدآب هستند و شستن آنها به آساني صورت نمي‌گيرد، مي‌توانند باعث حساسيت تماسي يا آلرژيک شده و التهاب لبه پلک‌ها را به همراه داشته باشند و يا احيانا موقع شستشو باعث مالش شديد مژه‌ها و پلک‌ها شوند که در هر دو صورت، بيمار با ريزش مژه‌ها مواجه خواهد شد.
ريزش موي سکه‌اي
يکي ديگر از علل شايع ريزش مژه‌ها، ريزش موي سکه‌اي (آره‌آتا) است. در اين حالت تمام يا قسمتي از مژه‌ها به طور ناگهاني خالي مي شود. اين حالت مي‌تواند در ناحيه ابرو و کف سر و ... نيز رخ دهد. اين حالت يک بيماري ايمني محسوب مي شود و با توجه به شدت بيماري، درمان‌هاي خاصي را مي‌طلبد.
علل ديگر
- بيماري‌هاي داخلي و هورموني از جمله کم کاري و پرکاري تيروييد. کم‌کاري هيپوفيز و کم‌کاري غده پاراتيروييد نيز در تعداد معدودي از بيماران قابل بررسي است.
- مصرف طولاني مدت برخي داروها از جمله داروهاي ضد کلسترول، ضد انعقاد خون ، ضد تيروييد، ايندرال، والپروييک اسيد. ريزش مژه‌ها به دنبال مصرف کوکائين نيز گزارش شده است.
- مسموميت با داروهايي مانند بيسموت، آرسنيک و مصرف زياد ويتامين A در بيماراني خاص.
- رژيم‌هاي لاغري بسيار کم کالري يا سوء تغذيه
- انواع کم خوني (آنمي) به ويژه کم خوني فقر آهن و کم خوني داسي شکل
- بيماري‌هاي مزمني مانند آکنه، روزاسه و پسوريازيس در بيماراني که علايم ديگر بيماري را داشته باشند.
- راديوتراپي براي تومورهاي چشم
- آسيب‌هاي حرارتي (چه گرما و چه سرما) در ناحيه پلک‌ها و حاشيه پلک‌ها؛ مثل انواع سوختگي و نيز فريز کردن پلک ها.
- تتوي لبه پلک‌ها و پشت پلک‌ها با ايجاد عفونت، التهاب مزمن و يا آلرژي به مواد مورد استفاده.
- وضعيت روحي و رواني فرد نيز بسيار مهم بوده و ميزان استرس‌هاي وارده به فرد و نيز نحوه مقابله فرد با استرس‌هاي محيطي قابل بررسي است. برخي از بيماران به ويژه نوجوانان به دنبال حالات روحي مانند تنش، افسردگي، ترس، اضطراب و بي‌قراري دچار حالتي به نام تريکوتيلومانيا مي‌شوند. در اين حالت خود فرد قسمتي از موهاي سر، ابرو يا مژه را مي کند و باعث از بين رفتن آنها مي‌شود. برخي از بيماران از اين کار خود اطلاع نداشته و يا آن را انکار مي‌کنند، ليکن معاينه دقيق توسط پزشک و مشاهده نوع و شکل ريزش، تشخيص را مسجل خواهد کرد. البته انواعي از حالت فوق به صورت عادتي و بدون اضطراب و بي‌قراري نيز مشاهده شده است.
- تزريقات مکرر سم بوتاکس A براي بيماري فلج يک طرفه صورت.
البته مطالعه اين ليست طولاني نبايد باعث نگراني شما شود. توجه کنيد که بسياري از بيماري‌ها يا حالاتي که در بالا به آنها اشاره کرديم ممکن است شايع نباشند و صرفا در برخي بيماران و با توجه به حالات زمينه‌اي بيمار قابل بررسي باشند. در واقع بسياري از مواردي که خانم ها با شکايت ريزش مژه مراجعه مي‌کنند، وضعيت‌هايي موقت مانند مالش شديد، مصرف لوازم آرايشي، آلرژي‌هاي مختلف و ... مطرح است که با درمان‌هايي ساده و موقت قابل رفع مي‌باشند.
خوشبختانه اين مشکل قابل حل است
حالات فوق چنانچه به آسيب و اسکار دايمي لبه پلک‌ها منجر نشده باشند، قابل درمان هستند و پس از رفع علت و عامل اصلي بيماري، مژه‌ها به تدريج، حالت و طول طبيعي خود را باز خواهند يافت.